رفع تمامی معضلات اقتصادی با "بسته خروج از رکود" انتظار نابجایی است/ اقتصاد ایران از رکود خارج نشده است/ سیستم پولی و مالی منقبضانه خدمات ارائه می‌کند

به گزارش خبرنگار اقتصادی "خبرگزاری دانشجو"، یحیی آل اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی تهران، تیمور رحمانی، اقتصاددان، استاد دانشگاه و سرپرست موسسه توسعه تحقیقات اقتصادی، امید پردلی، کارشناس ارشد بانکداری الکترونیک و مدیرعامل موسسه فرشتگان، بابک خالقی، معاون بازرگانی سیمان بوکان و ممیز جایزه ملی بهره‌وری و کیفیت، محمدزاده، مدرس مدیریت استراتژیک در دانشگاه‌های ایران و کانادا و مرتضی عنایتی، نماینده هیئت موسس و عضو هیات اجرایی تاسیس موسسه اعتباری آرمان ایرانیان مهمان غرفه خبرگزاری دانشجو شده و در یک نشست اقتصادی به "بررسی نکات مغفول مانده در بسته خروج از رکود دولت یازدهم" پرداختند.

رفع تمامی معضلات اقتصادی با "بسته خروج از رکود" انتظار نابجایی است

یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی تهران در ابتدای این نشست با بیان اینکه انتظار خروج از رکود و حل تمامی مشکلات با بسته خروج از رکود تصوری اشتباه است، اظهار داشت: ممکن از مسائلی در بسته خروج از رکود ارائه شده از سوی دولت یازدهم مورد توجه قرار نگرفته باشد، اما این موضوع بدان معنا نیست که همه چیز را نفی کنیم.

وی افزود: امور هر جامعه‌ای به ویژه امور اقتصادی و از آن مهمتر مسائل مربوط به خروج از رکود مجموعه‌ای از عوامل تاثیرگذار می‌باشند، چه در ایجاد این مسائل و چه در رفع آن.

آل اسحاق در ادامه تصریح کرد: این انتظار که شما یک بسته ارائه داده و به وسیله آن سعی در رفع تمامی معضلات اقتصادی آن هم به صورت دفعتا داشته باشید، به هیچ عنوان انتظار درستی نیست. این مسئله نسبی است.

وی ادامه داد: به نظر من دولت محترم نیز طبیعتا چنین ادعایی ندارد که با بسته خروج از رکود بتواند از رکود خارج شود، چرا که مجموعه‌ای از عوامل باید برای رسیدن به این هدف دست به دست هم دهند.

تاثیر گذاری مسائل بین‌المللی در اقتصاد ایران

رئیس اتاق بازرگانی تهران با بیان تاثیر گذاری مسائل بین‌المللی در اقتصاد هر کشور تاکید کرد: ما شاید به وسیه چنین سیاست‌هایی بتوانیم مسائل داخلی را تا حدی برطرف نماییم اما یک قسمت از عمده مسائل خروج از رکود، مربوط به مباحث خارجی ما همانند تحریم‌ها، مسائل منطقه‌ای، مسائل بین‌المللی و دیگر مسائل برون مرزی می‌شود. 

وی اضافه کرد: اولین جواب من در مورد موارد مغفول مانده در بسته خروج از رکود دولت یازدهم همین مسائلی است که عرض کردم یعنی نباید چنین انتظاری را به وجود آورد که بسته خروج از رکود می‌تواند حلال همه مسائل باشد. این موضوع نسبی است. حالا نسبت آن چقدر است؟ به نظر من مجموعه‌ای که تنظیم و تقدیم مجلس محترم شد، مجموعه‌ای از نیازها و پیشنهادات جمع‌آوری شده بود و در مجموع می‌توان این اقدام را مثبت خواند.

جهت‌گیری در بسته خروج از رکود، قابل دفاع است

آل اسحاق ادامه داد: جهت‌گیری در بسته خروج از رکود خوب است، یعنی مسیری که انتخاب شده است درست و قابل دفاع می‌باشد. به عنوان مثال الویت دادن به کنترل تورم و همچنین مسائلی همچون پایه‌ها پولی و نقدینگی بخش تولید، همگی از مسائل مهم اقتصادی کشور می‌باشد که باید حل و فصل گردد.

وی افزود: بحث اصلی بر سر این موضوع است که دست‌اندرکاران امر چه مقدار می‌توانند با کمک این بسته مشکلات موجود بر سر راه را در کوتاه مدت برطرف نمایند؟

رئیس اتاق بازرگانی تهران در بیان نقاط ضعف بسته خروج از رکود دولت یازدهم اظهار داشت: توجه اصلی این بسته به واحدهای پیشرو همچون پتروشیمی‌ها است در صورتی که مشکل اصلی امروز ما واحدهای کوچک و متوسط هستند.

وی خاطرنشان کرد: در حوزه‌های بانکی، تغییر نقدینگی، اشتغال، بدهی‌ها و سرمایه گردش، واحدهای کوچک و متوسط علاوه بر آسیب‌پذیر بودن در خط مقدم جبهه قرار دارند و در حال حاضر قدرت و مقاومت خود را در مقابل بحران اقتصادی کشور از دست داده‌اند.

به اعتقاد آل اسحاق این واحدهای کوچک و متوسط هستند که بیشترین انرژی را مصرف کرده و بیشترین کارایی و فرصت‌های شغلی را به وجود می‌آورند.

چالش‌های بین دولت و مجلس را کم کنید

وی ادامه داد: چالش‌هایی موجود بین مجلس و دولت، از دیگر نکاتی است که به کشور ضربه وارد می‌کند. واقعیت این است که اگر مجلسی با مقداری تساهل و تسامح به مسائل نگاه نکند، دولت با مشکل مواجه خواهد شد. لذا علی رقم اینکه بسیاری از صحبت‌ها درست است، باید نسبی به مسائل نگاه کرد. 

رئیس اتاق بازرگانی تهران به با توجه به جایگاه نظام بانکی در اقتصاد ایران نیز اشاره کرده و گفت: نظام بانکی نیاز به بازنگری و حمایت جدی دارد.  در حال حاضر سرمایه بانک‌ها با تقاضا همخوانی نداشته و نمی‌توان اینکار را با زور و دستور انجام داد.

وی افزود: البته در نوع تخصیص منابع وام‌ها هم ایراداتی وجود دارد که به نظام بانکی وارد است اما زمانی که تمام این مسائل را کنار هم قرار می دهیم باز هم می‌بینیم که بانک‌ها سرمایه کافی ندارند.

اقتصاد ایران از رکود خارج نشده است

تیمور رحمانی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ادامه این نشست اظهار داشت: دولت با توجه به عدم اطمینانی که وجود دارد، در مجموع خوب ظاهر شده است اما موفقیت بخش زیادی از تصمیمات دولت منوط به توافقات بیرونی و سازش با مجلس است. 

وی ادامه داد: با توجه به محدودیت‌های بیرونی که وجود دارد، در مجموع باز هم می‌توان گفت موفق عمل کرده است و به دنبال تحقق اهدافی بوده است که خوب  یا بد به آن رسیده است. به عنوان مثال کنترل تورم یکی از الویت‌های دولت در بسته خروج از رکود بوده است که به خوبی در انجام آن موفق عمل کرده است.

رحمانی با طرح یک سوال که چرا دولت در سایر زمینه‌های اقتصادی خیلی موفق نبوده است؟ تصریح کرد: دولت توانسته به خوبی تورم را کنترل کند اما در زمینه بیکاری و رشد اقتصادی موفق عمل نکرده است که مقداری از این عدم موفقیت به همان عدم اطمینان باز می‌گردد که خارج از کنترل دولت است.

وی با ذکر یک مثال ادامه داد: تولیدکننده و یا سرمایه‌گذاری برای انجام سرمایه‌گذاری خود به یک چشم‌انداز شفاف برای ساله‌ای آینده نیاز دارد. زمانی که این چشم‌انداز روشن نباشد سرمایه‌گذار نیز دیگر تمایلی به انجام فعالیت اقتصادی از خود نشان نمی‌دهد. آن هم فعالیت‌ اقتصادی که بتواند اقتصاد را از رکود خارج کند.

کنترل تورم کار مشکلی نیست

این استاد دانشگاه با بیان اینکه کنترل تورم کار مشکلی نیست، اظهار داشت: برای کنترل تورم تنها کافی‌ است رشد تقاضا را محدود کنیم. دولت با اتخاذ سیاست‌های انقباضی سعی کرده است تا تقاضا را محدود کند و از این طریق به هدف اصلی خود یعنی کنترل تورم دست پیدا کند. 

وی اضافه کرد: در سال‌های 74-75  نیز با همین سیاست دولت وقت توانست تورم 50 درصدی را در عرض یکسال به 23 درصد برساند، اما در مورد رشد بلند مدت اقتصاد و تولید خیلی نمی‌توانیم از این روشها استفاده است.

تاثیر مذاکرات هسته‌ای بر روند اقتصادی ایران

رحمانی به تاثیر نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران در روند اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: قسمتی از موضوع به روند مذاکرات هسته ای و نتیجه این مذاکرات برمی‌گردد. فکر نمی‌کنم کسی تردیدی در تاثیرگذار بودن این موضوع داشته باشد و آن را انکار کند.

وی تاکید کرد: حصول موفقیت در مذاکرات هسته‌ای اقتصاد ایران را با جهشی قابل توجه روبرو خواهد کرد و حتی اگر دولت هم کاری انجام ندهد، عدم اطمینانی که در حال حاضر مانع از تکان خوردن اقتصاد می‌شود را از میان خواهد برداشت.

به گفته این اقتصاددان زمانی که نگرانی دولت از باب آن عدم اطمینان برطرف شود، دیگر نیازی به منقبض عمل کردن نیست.

اقتصاد ایران هنوز در رکود قرار دارد

رحمانی به موضوع خروج از رکود پرداخت و عنوان کرد: اقتصاد ایران در مقایسه با روند بلندمدت خود هنوز در رکود به سر می‌برد، چرا که GDP حال حاضر هنور از GDP سال 90 پایین‌تر است و این بدان معناست که هنوز در رکود به سر می‌بریم اما با فرض موفقیت در حرکت کنیم.

وی ادامه داد: نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، تمرکز بیش از حد دولت در بسته خروج از رکود بر روی مسائلی همچون بهره‌وری و صرفه‌جویی در انرژی و بهبود فضای کسب ‌و کاراست که آثار آن‌ها در بلندمدت ظاهر می‌شود و کمکی نیز به خروج از رکود نمی‌کند. این مسائل تنها کمک می‌کند که اقتصاد در فاصله 10-12 ساله زمینه بهتر عمل کردن را پیدا کند.

سرپرست موسسه توسعه تحقیقات اقتصادی نمره قابل قبولی به فعالیت‌های اقتصادی دولت داد و گفت: دولت بیش از حد نگران است و همین نگرانی باعث محدود کردن بیش از اندازه تقاضا انجامیده است که به اعتقاد من ضرورتی ندارد اما در مجموع می‌توان نمره قابل قبولی به فعالیت‌های اقتصادی دولتداد و با امیدواری به این موضوع نگاه کرد.

وی در پاسخ به سوال یکی از حضار که با توجه به وضعیت اقتصادی دولت و وضعیت یارانه چرا یارانه این چند میلیون نفر که از وضعیت خوبی برخوردار می باشند، حذف نمی کند، گفت: من سیاستمدار نیستم اما به عنوان یک تحلیلگر فکر می‌کنم دولت از ضعف اطلاعات برخوردار بوده و این نگرانی وجود دارد به دلیل اطلاعات ناکافی افرادی را در این روند از دریافت یارانه نقدی حذف کند که لزومی به حذفشان وجود نداشته باشد که در آن زمان معضلاتی پدید خواهد آمد که به احتمال زیاد کشور را با مشکلات بیشتری روبرو می‌کند.

وی به آمار رشد اقتصادی 4.6 درصدی فصل اول سال و مبنای محاسبه آن پرداخت و تصریح کرد: آمار اعلام شده از نظر عدد و رقم و محاسبات ریاضی درست است و تا انجایی که من می‌دانم همیشه آمارها در کشور ما همینگونه محاسبه میشد.

تولید کل بهبود یافته است

رحمانی افزود: کسی نمی‌تواند منکر شود که تولید بخشی از فعالیت‌های اقتصادی زیاد شده است. در آمار اقتصادی تولید کل در نظر گرفته می‌شود در نتیجه قسمت‌هایی از تولید می‌تواند منقبض شده باشد و قسمت‌هایی نیز منبسط، اما در مجموع تولید کل منبسط شده باشد، پس اشکالی از نظر آماری و داده‌های دنیای واقعی وجود ندارد.

وی روند رشد اقتصادی تا پایان سال را منوط به نتیجه مذاکرات هسته‌ای دانست و گفت: در صورتی که نتیجه مذاکرات مثبت نباشد باز هم انتظار داریم که این رشد اقتصادی مثبت تا پایان سال ادامه پیدا کند اما اینکه در سال‌های بعد نیز رشد ادامه پیدا کند معلوم نیست. 

نگاه بسته خروج از رکود دولت یازدهم به بانکداری الکترونیک

امید پردل، کارشناس ارشد بانکداری الکترونیک نیز در این نشست به ضرورت ورود سیستم بانکی به بانکداری الکترونیک اشاره کرد و اظهار داشت: با توجه به بندهای موجود در بسته خروج از رکود که توسط دولت یازدهم ارائه شد، می‌توان گفت برای نظام بانکی کشور در این بسته دیدگاه و نظرات مختلفی ارائه شده است که از جمله اینکه ضرورت ورود سیستم بانکی به سیستم الکترونیکی اشاره کرد.

وی افزود: این نیاز به خوبی مشهود است و احتیاج به حمایت بانک مرکزی و سایر نهادهای پولی کشور دارد.

مدیرعامل موسسه مالی و اعتباری فرشتگان ادامه داد: روند موجود در جامعه و کشور به گونه‌ای است که سیستم پولی و مالی کشور بسیار سخت و به صورت منقبض به ارائه خدمات می‌پردازند.